دادگستری مکانی برای طرح تظلمات عمومی است و هر فردی قادر است با مراجعه به نهاد دادگستری حق تضییع یا انکار شده خود را احقاق نماید.
البته در برخی مواقع امکان دارد که قاضی رسیدگی کننده به پرونده شما، صلاحیت رسیدگی به آن را نداشته باشد که در درجه اول خود قاضی رسیدگی کننده مکلف است از رسیدگی امتناع نموده و پرونده را به مرجع صالح دیگری ارسال کند.
همچنین اگر طرفین دعوا موارد رد دادرس در قانون را مشاهده نمایند، قادر هستند تقاضای رد دادرس را به خود قاضی ارائه دهند.
علاوه بر موارد اشاره شده گاهی ممکن است قاضی در رسیدگی به پرونده مرتکب تخلف گردد، در چنین حالتی قانونگذار شرایطی را مهیا کرده که هر فردی علیه قاضی مذکور شکایت مطرح نماید.
در این مقاله قصد داریم در صورتی که مخاطبین محترم شکایت 24، به هر نحو قصد شکایت از قاضی پرونده ای را دارند، با نحوه و چگونگی طرح شکایت و مراجع قضایی صالح برای رسیدگی به این گونه شکایات، آشنا نماییم و تا حد ممکن تخلفات، مجازاتها و رفتار خلاف شان قضات را که منجر به محکومیت آنها خواهد شد، بررسی کنیم.
قاضی در چه صورتی باید از رسیدگی به پرونده خودداری نماید؟
براساس ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی مدنی، قاضی در برخی موارد باید از رسیدگی به پرونده خودداری نموده و البته اصحاب دعوا نیز می توانند تقاضای رد او را نمایند. این موارد عبارتند از:
- وجود قرابت یا همان فامیلی نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین قاضی با یکی از اصحاب دعوا
- قاضی رسیدگی کننده قیم یا خدمتگذار یکی از طرفین دعوا باشد و یا یکی از طرفین مباشر یا متکفل امور قاضی یا همسر او باشد.
- قاضی یا همسر قاضی یا فرزندان او، وارث یکی از طرفین دعوا باشد.
- قاضی قبلا در موضوع دعوای مطرح شده به عنوان کارشناس یا دادرس یا گواه یا داور اظهار نظر نموده یا رای صادر کرده باشد.
- بین قاضی و یکی از طرفین و یا همسر یا فرزندان او دعوای حقوقی یا کیفری در جریان باشد و یا قبلا مطرح بوده و از تاریخ صدور حکم قطعی دو سال نگذشته باشد. لازم به توضیح است در خصوص این بند، شکایت انتظامی از قاضی دعوای حقوقی یا کیفری نیست که موجب رد صلاحیت او گردد
- قاضی یا همسر یا فرزندان او دارای نفع شخصی در موضوع دعوای مطرح شده باشند. البته تفاوتی نمی نماید که نفع حاصل شده جزیی یا کلی باشد.
تقاضای رد قاضی را باید چگونه مطرح نماییم؟
مهلت قانونی برای ارائه تقاضای رد قاضی، تا پایان اولین جلسه دادرسی خواهد بود، البته اگر سبب این ایرادات بعداً حادث شود، امکان اعتراض مجدد به رد دادرس از بین نخواهد رفت. درخواست رد قاضی شکل خاص و ویژه ای ندارد، پس اگر تقاضا به صورت شفاهی مطرح گردد در صورت جلسه دادگاه قید می گردد و اگر به موجب لایحه باشد، باید ثبت شده و پیوست پرونده گردد.
قانونگذار چه تخلفاتی از سوی قضات را مستحق مجازات های انتظامی دانسته است؟
تخلفات قضات را می توان متناسب با نوع مجازاتی که برای آنها در نظر گرفته شده به چند دسته کلی تقسیم بندی کرد؟
تخلفات دارای مجازات درجه۱ تا ۴
- اهمال در انجام وظایف محوله
- اعلام نظر ماهوی قاضی پیش از صدور رأی.
- غیبت غیرموجه و حداکثر به مدت یک تا پنج روز متوالی یا متناوب در یک‌دوره سه ماهه
- عدم نظارت کافی که منتهی به بی‌نظمی متصدیان امور شعب مراجع قضائی بر عملکرد اداری شعبه گردد.
- عدم درج مشخصات خود یا عدم درج امضاء زیر صورتجلسات، اوراق تحقیق و تصمیمات قضایی یا ناخوانا نوشتن یا به کار بردن کلمه یا عبارت ناپسند
- اعلام نکردن ختم دادرسی در دادگاه و اعلام نکردن ختم تحقیقات در دادسرا یا تاخیر غیر موجه کمتر از یک ماه در صدور رای و اجرای آن
- بی‌نظمی در ورود به محل کار و خروج از آن یا عدم حضور در نوبت کشیک، جلسات هیئت ها و کمیسیونهایی که قاضی موظف به شرکت در آنها است،
- بدون عذر موجه حاضر نشدن عضو دادگاه در زمان رسیدگی بدون عذر موجه یا حاضر نشدن او در مشاوره و صدور رأی و امضاء آن یا تشکیل ندادن جلسه رسیدگی در روز تعیین شده بدون عذر موجه
- عدم نظارت مراجع عالی قضایی نسبت به مراجع پایین دست و دادستان نسبت به دادیار و بازپرس از حیث دادن تعلیمات و تذکرات لازم و اعلام تخلفات، مطابق قوانین مربوط
تخلفات دارای مجازات درجه ۴ تا ۷
- صدور آرای غیر مستند یا غیر مستدل
- رفتار خارج از نزاکت حین انجام وظیفه یا به مناسبت آن
- تاخیر غیر موجه بیش از یک ماه در صدور رای و اجرای آن
- تجدید یا تاخیر وقت رسیدگی بدون وجود علت قانونی و بدون ذکر آن
- دستور تعیین وقت رسیدگی خارج از ترتیب دفتر اوقات بدون علت موجه
- عدم رعایت مقررات مربوط به صلاحیت از ذاتی یا محلی در هنگام رسیدگی
- عدم رعایت مقررات مربوط به تشکیل جلسه دادرسی و ابلاغ وقت رسیدگی
- غیبت غیر موجه در محل خدمت از شش تا سی‌روز در یک بازه سه ماهه یا خودداری بدون مجوز و غیر موجه از عزیمت به محل خدمت یا ترک خدمت به مدت کمتر از سی روز
- خودداری از اعلام تخلفات کارکنان اداری، ضابطان، وکلاء دادگستری، کارشناسان رسمی‌دادگستری، مشاوران حقوقی قوه قضائیه و مترجمان رسمی به مراجع مربوط، در موارد الزام قانون.
تخلفات دارای مجازات درجه۶ تا ۱۰
- سوء استفاده از اموال عمومی، دولتی وتوقیفی.
- امتناع از رسیدگی و استنکاف از انجام وظایف قانونی.
- امتناع از اعتبار بخشیدن به مفاد اسناد ثبتی بدون جهت قانونی.
- خودداری بدون دلیل از عزیمت به محل خدمت در موعد مقرر یا ترک خدمت بیش از سی‌روز.
- خودداری نمودن از پذیرش مستندات و لوایح طرفین دعوا و وکلای آنان جهت ثبت و ضبط فوری در پرونده.
تخلفات دارای مجازات درجه ۸ تا ۱۳
- رفتار خلاف شأن قضائی.
- خروج از بی‌طرفی در انجام وظایف قضائی.
- خارج کردن مستندات و لوایح طرفین از پرونده.
- گزارش خلاف حقیقت و مغرضانه قضات نسبت به یکدیگر.
- پذیرفتن هرگونه هدیه یا خدمت یا امتیاز غیر متعارف به اعتبار جایگاه قضائی.
- اشتغال همزمان به مشاغل مذکور در اصل یکصد و چهل و یکم قانون اساسی یا کارشناسی رسمی‌دادگستری، مترجمی رسمی، تصدی دفتر ازدواج، طلاق و اسناد رسمی و اشتغال به فعالیتهای تجاری موضوع ماده یک قانون تجارت.
توصیه می کنیم حتما با مشورت گرفتن از یک وکیل با تجربه و متخصص در مسائل کیفری یا حقوقی، نسبت به طرح شکایت کمک بگیرید. از آنجایی که اثبات تخلفات قضات در امورات فوق دارای پیچیدگی خاصی است و ممکن است بی اطلاعی به برخی مسائل موجب رد شکایت مطرح شده گردد، حتما قبل از هر گونه اقدام، با یک وکیل متخصص مشورت نمایید.
بروز چه رفتاری از قضات، خلاف شان قضاوت است؟
مطابق با تبصره ماده ۱۷ قانون نظارت بر رفتار قضات، رفتارهای خلاف شأن شغل قضاوت عبارتند از: انجام هر رفتاری که قانون گذار آن را جرم عمدی قلمداد نموده و یا آن اعمال خلاف عرف مسلم قضات است به گونه ای که یک قاضی آن را نکوهیده و مذموم بداند. لذا اگر یک قاضی مرتکب جرمی گردد هم باید مجازات آن جرم را تحمل نماید و هم از شغل قضاوت به طور کامل منفصل می گردد.
برای شکایت از قاضی به چه مرجعی باید مراجعه کرد؟
قانونگذار برای آنکه حیثیت اجتماعی قضات نیز همانند روحانیون و نظامیان خدشه دار نگردد، یک مرجع تخصصی را برای طرح شکایت عموم مردم جهت شکایت از دادرسان، دادیاران و بازپرسان در نظر گرفته که همان دادگاه انتظامی قضات است، دادگاه عالی و دادگاه تجدید نظر انتظامی قضات در تهران تشکیل شده و بنا به تشخیص رئیس قوه قضائیه دارای شعب متعدد است.
هر شعبه دارای یک رئیس و دو مستشار است. البته برای تخلفات انتظامی قضات روحانی، مرجع دیگری تعیین گردیده، که مطابق آیین‌نامه دادسراها و دادگاههای ویژه روحانیت رسیدگی می‌شود.
چه عواملی باعث آغاز فرایند رسیدگی به شکایت از قضات در دادسرا و دادگاه انتظامی قضات می گردد؟
شروع به رسیدگی نیاز به شکایت ذی‌نفع یا نماینده قانونی او دارد که همانند هر دعوا یا شکایتی مراحل آن مشابه است. همچنین در صورت آگاه شده شخص رییس قوه قضاییه یا رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، از تخلفات قضات، این اشخاص قادرند تا مستقیما از دادگاه عالی انتظامی قضات، تقاضای تعقیب و مجازات قاضی را نمایند. ضمنا شعب دیوان عالی کشور نیز در صورت محرز بودن تخلفات قضات در پرونده ها، می توانند رسیدگی و تعقیب قاضی متخلف را از دادگاه عالی تقاضا کنند.
دادسرای دادگاه انتظامی قضات چه شرح وظایفی دارد؟
دادسرای انتظامی قضات در معیت دادگاه انتظامی قضات فعال است. مسئولیت دادسرا بر عهده دادستانی است که باید حداقل بیست سال سابقه فعالیت قضائی داشته باشد و در ده سال آخر خدمت خود محکومیت انتظامی درجه سه یا بالاتر نداشته باشد.
بازرسی و کشف تخلفات انتظامی‌قضات و تعقیب انتظامی‌آنان در هر مقام و رتبه، نظارت مستمر بر عملکرد قضات و ارزشیابی آنان و تحقیق در اعمال و رفتار منافی با حیثیت و شأن قضائی با رعایت حریم خصوصی آنان، پیشنهاد تعلیق قاضی از خدمت قضائی به دادگاه عالی و پیشنهاد تشویق قضات دارای خدمات علمی یا عملی برجسته به رئیس قوه قضائیه و… از جمله وظایفی است که بر دوش این نهاد قضاوتی قرار داده شده است.
قانونگذار چه مجازات هایی را برای قضات متخلف در نظر گرفته است؟
مجازاتهای انتظامی قضات متخلف دارای سیزده درجه است که پس از صدور کیفر خواست برای قاضی متخلف از سوی دادسرای انتظامی قضات، به دادگاه ارسال و دادگاه انتظامی قضات با تشکیل جلسه رسیدگی و احراز تخلف، نسبت به صدور رای اقدام می نماید. لازم به ذکر است رای دادگاه انتظامی نیز ظرف 20روز قابل تجدیدنظرخواهی است. این مجازاتها عبارتند از:
- توبیخ کتبی بدون درج در سابقه خدمتی
- توبیخ کتبی با درج در سابقه خدمتی
- کسر حقوق ماهانه تا یک سوم از یک ماه تا شش ماه
- کسر حقوق ماهانه تا یک سوم از شش ماه تا یک سال
- کسر حقوق ماهانه تا یک سوم از یک سال تا دو سال
- تنزل یک پایه قضائی و در مورد قضات نظامی تنزل یک درجه نظامی یا رتبه کارمندی
- تنزل دو پایه قضائی و در مورد قضات نظامی تنزل دو درجه نظامی یا دو رتبه کارمندی
- انفصال موقت از یک ماه تا شش ماه
- انفصال موقت از شش ماه تا یک سال
- خاتمه خدمت از طریق بازنشستگی با داشتن حداقل بیست و پنج سال سابقه و بازخرید خدمت درصورت داشتن کمتر از بیست و پنج سال سابقه
- تبدیل به وضعیت اداری و در مورد قضات نظامی لغو ابلاغ قضائی و اعاده به یگان خدمتی
- انفصال دائم از خدمت قضائی
- انفصال دائم از خدمات دولتی
مراحل رسیدگی به شکایت از قاضی چقدر زمان میبرد؟
باتوجه به وجود یک مرجع اختصاصی جهت شکایت از قضات در کل کشور، می توان عنوان کرد که طرح شکایات از قضات نیز کمی زمان بر است و با عنایت به مراحل مختلف رسیدگی به این شکایات از جمله مرحله دادسرا، دادگاه و مرحله تجدیدنظر، می توان گفت که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست و رسیدگی به دلایل در این شکایت، احتمال زمان بر شدن آن را افزایش می دهد. بنابراین نمی‌توان زمان مشخصی را بیان کرد.
البته همانگونه که قبلا نیز ذکر شد، پیشگویی زمان در پرونده های حقوقی و کیفری در هر زمینه ای، در اغلب مواقع کاملا دقیق نیست.
ولی مطمئناً کارشناسان و وکلای شاغل در این حوزه، با تجربه ای که در پیگیری و انجام پرونده های مختلف در این مقوله کسب نموده اند، می توانند بهترین و سریع ترین مسیر را برای شما انتخاب نمایند.
هزینه های طرح شکایت از قضات
از آنجایی که برای ثبت شکایت از قضات، دادسراهای انتظامی قضات صلاحیت رسیدگی دارد، هزینه دادرسی هم با توجه به نحوه شکایتی که به این مرجع ارجاع شده است تعیین می گردد، که البته در مسائل کیفری هزینه بالایی نیست.
اما در مجموع هزینه دادرسی از مرحله ثبت شکایت تا صدور رای و هزینه های مرحله اجرا و همچنین تعرفه های حق الوکاله وکیل در صورت اخذ وکیل، هزینه های کارشناسی و هزینه های ثبت شکواییه هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می گردد.
برای اطلاع از تعرفه خدمات قضایی در سال 1400 می توانید به قانون بودجه کشور مراجعه نمایید.
برای اثبات تخلفات قضات چه مدارکی باید به همراه داشته باشم؟
شما قادر خواهید بود جهت اثبات تخلفات قضات به اقرار شخص متخلف یا گزارشات نهادهایی چون حفاظت اطلاعات قوه قضاییه، فیلم، صدا ، آرای محاکم قضایی، اظهارات شهود و… استناد نمایید .
همانگونه که قبلا نیز ذکر شد، برای شکایت شما باید تمامی مدارک و مستنداتی را که دارید ارائه کنید و آنها را به همراه طرح شکواییه ضمیمه پرونده‌تان نمایید. توجه داشته باشید که برای اثبات هر دعوایی از اقرار، شهادت، قسامه، سوگند و اسناد می توان استفاده نمود، هر چند علم و آگاهی خود قضات نیز در جریان پرونده های کیفری بی تاثیر نیست. مشورت با وکلای متخصص شکایت 24 می تواند تا حدودی شما را در تکمیل مدارک و ضمائم مورد نیاز و دلایل مورد استناد، آگاه نماید.
آیا برای تنظیم شکایت از قاضی، به استفاده از خدمات وکیل نیاز است؟
اگر می خواهید طرح شکایت شما در خصوص تخلفات قضات، بهتر و با سرعت بیشتری پیش برود و به نتیجه مطلوبی برسید و حقوق از دست رفته تان را به دست آورید، به شما به جد توصیه می کنیم که حتما با یک وکیل مجرب در عنوان اتهامی مذکور، مشورت کنید. گاهی برخی از مسائل و موضوعات شاید از نظر شما عادی جلوه کند ولی برعکس، بسیار مهم هستند و می توانند در اثبات ادعاهای شما در شکایت از قضات، بسیار تاثیر گذار باشند. وکیل با تجربه و صادق می تواند شما را در خصوص موارد یاد شده، آگاه نماید.
همچنین وکلای دادگستری قادرند در مورد کم و کیف جرم واقع شده و نحوه تنظیم شکایت نامه، شما را راهنمایی کنند و می تواند بررسی نمایند که آیا ادله و مدارک کافی برای اثبات شکایت یا دفاع موثر از عنوان اتهامی، از سوی شما ارائه شده است یا خیر؟ علاوه بر آن وکلای مجرب و متخصص قادرند تا حدودی نتیجه احتمالی شکایت شما را پیش بینی نمایند و در روند رسیدگی و تسریع آن، نقش موثر و مثبتی ایفا کنند. پس اگر شما هم قربانی تخلفات قضات شده اید و می خواهید با یک وکیل درجه یک مشاوره داشته باشید، می توانید از طریق راه ارتباطی ما در شکایت 24، با مشاورین و وکلای متخصص در این زمینه ارتباط برقرار نمایید.
نحوه تنظیم شکایت و پشتیبانی به چه صورت است؟
مطمئنا مطرح کردن هر شکایتی در زمینه های حقوقی یا کیفری، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه هایی شامل هزینه دادرسی و ثبت شکایت، هزینه های کارشناسی و… خواهد بود.
در پرونده ها مختلف دیده شده که شاکی یا خواهان پرونده بعد از پرداخت تمام هزینه ها و ثبت شکواییه، به دلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به محتویات پرونده برای ارائه استدلال های قوی چه در مقام دفاع و چه در مقام مطالبه حق، شکایتش با قرار رد یا منع تعقیب مواجه و علاوه بر هدر رفت هزینه، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است.
مطمئن باشید حضور و همراهی یک وکیل توانمند، قطعا نتیجه پرونده شما را دگرگون خواهد کرد.
پنج سال است که در مشاوره با منشی دادسرا درمشهد وبطلان یک مبایعه نامه اغفال شدم وحسب احکام منیژه بجای استرداد ملک فسخ نکاح وعدم اهلیت در حضانت توسط ای زن متقلب صادر شد ومنزل وخودرو ومغازه مصادره وکارتن خواب شدم.با مراجعه به دانشنامه دادسرا متوجه اختلاس دختر عمو کاظم کارمند زندان مشهد شدم.باند دیبا وثریا از درود وتهران ومشهد هلدینگ اقتصادی ومازوخیسم مالی پیوست به زنان با پرچم عاشورای حسینی