مهم‌ترین اثری که ارتکاب هر جرمی به دنبال دارد، آسیب دیدن طرف مقابل یا همان بزه دیده است. کسی که بر اثر ارتکاب جرمی مورد ضرر و آسیب دیدن قرار می گیرد می تواند در دادسرا اقدام به شکایت از شخص مجرم کند.
دادسرا نیز این شکایت را مورد رسیدگی و پیگیری قرار می دهد تا چنانچه وقوع جرم و آسیب به شخص بزه دیده ثابت شد، شخص مجرم جبران خسارت کند اما لازمه شروع رسیدگی به شکایت در دادسرا شکایت نامه یا شکواییه است که از سوی شاکی باید به دادسرا تقدیم شود.
چگونگی آغاز رسیدگی به جرایم بستگی به آن دارد که جرم رخ داده شده از دسته جرایم مشهود باشد یا نامشهود. چون اگر جرم نامشهود باشد ضرورت دارد که شاکی خصوصی ابتدا شکایت کند تا دادسرا بتواند رسیدگی به جرم را آغاز کند.
در جرایم مشهود اگر یکی از ضابطان دادگستری شاهد وقوع آن جرم باشد، برای رسیدگی به آن جرم کافی است و دیگر نیازی به شکایت شاکی خصوصی نیست.
زمانی که یک جرمی اتفاق افتاده باشد و شخصی بخواهد از شخص مجرم شکایت کند، لازم است تا اقدام به تنظیم شکایت نامه یا شکواییه کند. تنظیم شکایت نامه امری است که باید توسط شاکی انجام بگیرد و با تقدیم آن به دادسرا یا سایر مراجع قضایی، ضابطین موظف هستند که رسیدگی به آن را آغاز کنند.
ممکن است در زمان وقوع یک جرم، تنها به یک نفر آسیب وارد نشده باشد بلکه چند نفر بر اثر آن جرم آسیب و ضرر ببینند. در این حالت نحوه شکایت چند نفر از یک نفر چگونه است؟ آیا اصلا امکان پذیر است؟ در ادامه بیشتر درباره شکواییه، نحوه تنظیم آن و نحوه شکایت چند نفر از یک نفر صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
شکواییه چیست؟
پیش از آن که به بررسی نحوه شکایت چند نفر از یک نفر بپردازیم بهتر است اطلاعاتی درخصوص شکواییه ارائه دهیم تا بهتر متوجه موضوع شوید. شکواییه به برگه‌ای گفته می شود که شاکی یا بزه دیده برای شکایت کردن شخص مجرم آن را تنظیم کرده و به یک مقام کیفری ارائه می کند. به عبارت دیگر همانطور که برای طرح یک دعوای حقوقی نیاز به پر کردن فرم دادخواست داریم، برای طرح یک شکایت کیفری نیز باید شکواییه تنظیم کنیم.
در شکواییه یا شکایت نامه مشخصاتی همچون نام شاکی، آدرس و موضوع دعوا نوشته می شود و شاکی با تکمیل کردن آن، شکایت خود را نزد مرجع قضایی بیان می کند.
به عنوان مثال فرض کنید که شخصی با همسایه خود بر سر موضوعی اختلاف پیدا کرده و این اختلاف منجر به به زد و خورد شده است؛ اگر شخصی که در این زد و خورد آسیب دیده، تمایل داشته باشد که حق خود و جبران ضرر و آسیبی که بهش وارد شده است را از طریق قانونی و مراجع قضایی پیگیری نماید، تا شخص مجرم و آسیب زننده مجازات شود، لازم است تا در قدم اول، شکواییه تنظیم کند.
لازم به ذکر است که پس از آن که شخص شکواییه را تنظیم کرد، لازم است آن را به یکی از مراجع صالح تقدیم کند.
نحوه تنظیم شکایت نامه به چه صورت است؟
شکایت نامه یا همان شکواییه در 5 قسمت انجام می گیرد. کسی که می خواهد شکواییه تنظیم کند، لازم است این 5 قسمت را رعایت کند. در اینجا فرقی ندارد که شاکی یک نفر است یا چند نفر.
البته کماکان امکان خطا در این شکواییه تنظیمی وجود دارد و بهترین کار این است که تنظیم شکواییه را به سامانه شکایت 24 بسپارید تا زیر نظر افراد متخصص آن را به بهترین نحو انجام دهد.
قسمت اول: تنظیم شکواییه
در اولین قسمت از شکواییه، شاکی یا شاکیان باید اطلاعات هویتی خود و شخصی که از او قصد شکایت کردن دارند را وارد کنند. البته این امکان وجود دارد که شخص تمام یا برخی از اطلاعت هویتی شخص متهم را نداشته باشد.
مثلا ممکن است کسی در خیابان تلفن همراه شما را بدزدد، در چنین حالتی شما هیچ اطلاعی از مشخصات و هویت شخص دزد ندارید. یا ممکن است تنها پلاک ماشینی که سوار آن شده و فرار کرده باشد را دیده باشید. در این حالت صرف نوشتن همان پلاک ماشین برای شروع جریان رسیدگی کفایت می کند.
قسمت دوم: تنظیم شکواییه
در قسمت دوم شکایت نامه لازم است که شخص شاکی یا شاکیان موضوع شکایت خود را به صورت کامل و دقیق بنویسند. البته نکته‌ای که وجود دارد این است که موضوع شکایت باید در یک جمله و به صورت مختصر و مفید نوشته شود وگرنه ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.
شخص شاکی یا شاکیان باید تا جای ممکن از نوشتن توضیح‌های اضافه بپرهیزند و موضوع شکایت خود را به کوتاه‌ترین شکل ممکن بیان کنند. به عنوان مثال اگر کسی می خواهد درخصوص موضوعی همچون یک درگیری فیزیکی شکایت کند، می تواند در موضوع شکایت بنویسد ضرب و جرح یا نزاع خیابانی.
قسمت سوم: تنظیم شکواییه
در سومین قسمت از شکواییه شخص شاکی یا شاکیانی که از یک نفر شکایت دارند باید اطلاعات دقیقی در خصوص زمان خصوص وقوع جرم و مکان آن داشته باشند و آن را در شکواییه درج نمایند.
البته امکان دارد شخص شاکی زمان دقیق وقوع جرم را ندارند که اشکالی ندارد و می تواند زمان حدودی آن را درج کند. لازم به ذکر است که مکان وقوع جرم برخلاف زمان آن، باید به صورت دقیق قید شود و نمی توان تنها حدود آن را نوشت.
اهمیت تعیین دقیق مکان وقوع جرم زمانی آشکار می شود که مراجع قضایی بخواهد دستور بررسی فیلم‌های دوربین مدار بسته اطراف را بدهد.
قسمت چهارم: تنظیم شکواییه
در این قسمت، لازم است که شخص شاکی یا شاکیان، شکایت خود را در قالب یک نامه رسمی برای مرجع قضایی، بنویسند.
آنچه مهم است این است که متن خود را با زبانی ساده و البته رسمی و اداری بنویسید و به طور حتم، متن خود را با ادای احترام به قاضی شروع نمایید. علاوه بر آن لازم است که پایان بخش توضیحات را امضا کرده و تاریخ بزنید.
این قسمت از دشوارترین و البته مهم‌ترین قسمت‌های تنظیم شکایت نامه است. بنابراین اگر توان انجام آن را ندارید، سامانه شکایت 24 اینجاست تا به شما کمک کند.
قسمت پنجم: تنظیم شکواییه
نکات تکمیلی شکواییه در این قسمت نوشته می شود. در این بخش شاکی و یا شاکیان (در صورت تعدد)، می توانند در خصوص میزان خساراتی که بر اثر وقوع جرم به آنها وارد شده است صحبت کنند. همچنین ادله‌ای که برای وقوع جرم وجود دارد نیز در این قسمت درج می شود.
جالب توجه است که در این بخش نباید نکات و موارد زیادی نوشته شود و بهتر است با درج 2 یا 3 تذکر، شکواییه را به پایان برسانید. البته پایان این قسمت را باید به طور حتم امضا کرده و تاریخ بزنید.
نکته‌ای که وجود دارد این است که شکواییه را برخلاف دادخواست حقوقی بر روی برگه معمولی نیز می توان تنظیم کرد. اما سامانه شکایت 24 توصیه می کند که افراد بر روی برگه‌های چاپی شکایت خود را تنظیم کنند.
ابطال کردن تمبر برای شکوائیه
بعد از آن که شاکی و یا چند نفری که از یک نفر شکایت دارند شکواییه را تنظیم کردند، باید آن را به دادسرا تقدیم کنند تا روند رسیدگی به آن آغاز گردد. در این راه لازم است که شخص شاکی یا شاکیان از دو جهت امبر باطل کنند:
- صدیق اوراق
- هزینه دادرسی
- تمبر از جهت تصدیق کردن اوراق پیوستی: زمانی که شاکی یا شاکیان متعدد اقدام به تنظیم شکواییه می کنند لازم است تمامی اسناد و مدارکی که ثابت کننده وقوع جرم است را به صورت مکتوب به آن پیوست کنند.
بر اساس بند 17 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت، لازم است که این اسناد و مدارک تصدیق شود. (منظور همان کپی برابر اصل شدن است.)
- تمبر هزینه شکایت کیفری: در بند 4 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت آمده است که در موارد مشخص شده شخص شاکی لازم است تا به واحد تمبر در دادسرای محل وقوع جرم رفته و بابت تقدیم شکایت خود اقدام به باطل کردن تمبر کند.
شکایت چند نفر از یک نفر چگونه است؟
هرگاه متضررین از جرمی متعدد باشند، به این معنا که یک نفر مجرم با ارتکاب یک جرم به چندین نفر آسیب وارد کند، زمانی تعقیب مجرم و رسیدگی به آن جرم آغاز می شود که هر یک از شاکیان اقدام به تنظیم شکواییه کنند.
متوقف شدن یک جرم با گذشت یکی از شاکیان امکان پذیر نیست. تنها زمانی رسیدگی به جرم متوقف می شود که همه کسانی که شکایت کرده‌اند، از شکایت خود گذشت کنند.
قابل توجه است که حق گذشت از شکایت در صورت فوت شاکی، به ورثه او به ارث خواهد رسید و تنها زمانی که همه وراثی که حق گذشت از شکایت به آن ها رسیده از شکایت گذشت کنند، رسیدگی به جرم متوقف خواهد شد.
در خصوص چگونگی شکایت چند نفر از یک نفر باید بگوییم که در صورتی که چند نفر همزمان با یکدیگر و طی یک شکواییه اقدام به شکایت از شخص متهم بکنند، اعم از آن که خودشان اصالتا و یا توسط وکیل شکواییه را تنظیم کنند، فقط باید یک هزینه دادرسی بپردازند. در صورتی که اگر هر یک از آن ها بخواهد به صورت جداگانه از شخص متهم شکایت کند، باید هزینه های دادرسی را جداگانه بپردازند و تمبر معین شده را باطل کنند.
سایت شکایت 24 بستری را ایجاد کرده است تا افراد تقاضای تنظیم شکواییه را به این سامانه بدهند. این سامانه به افراد کمک می کند بدون آن که نیازی به اخذ وکیل داشته باشند، شکواییه متناسب با موضوع شکایت خود را که زیر نظر افراد متخصص و مجرب تنظیم شده است دریافت کنند.
تنظیم شکایت نامه از سوی سامانه شکیت 24 باعث می شود که روند آیین دادرسی در مورد موضوع شکایت با سرعت بیشتری طی شود و افراد با مسائلی همچون رد شکواییه مواجه نشوند.
در کدام دادسرا رسیدگی به شکایت انجام می پذیرد؟
آن چه که واضح است این است که شکواییه اصولا باید در دادسرا ارائه شود. شخص یا اشخاصی که می خواهند از شخصی شکایت کنند، باید به دادسرای محلی که جرم در آن واقع شده است مراجعه کرده و شکواییه خود را تقدیم کنند. البته در این مورد چندین استثنا وجود دارد.
به عنوان مثال اگر مجرم چندین جرم مختلف انجام داده باشد، در این حالت می توان شکواییه را در دادسرایی که مهم‌ترین جرم رخ داده است تقدیم کرد یا در صورتی که متهم شرایط خاصی داشته باشد و لازم باشد از او در دادگاهی مخصوص شکایت کرد، مثلا مجرم طفل یا نوجوان باشد و یا نظامی یا روحانی باشد. باید در دادسرای مخصوص شکواییه تقدیم گردد.
نکات مهم در تنظیم شکوائیه و اقامه دعوی کیفری
زمانی که چندین نفر می خواهند از یک نفر شکایت کنند لازم است همگی آن ها نکات زیر را رعایت کنند که از قرار زیر است:
داشتن اهلیت
زمانی که جرم ارتکاب یافته از دسته جرایمی باشد که تنها با شکایت شاکی یا شاکیان متعدد روند رسیدگی به آغاز می گردد (یعنی از جرایم نامشهود باشد)، شخص یا اشخاص شاکی باید اهلیت داشته باشند.
در قانون ایران سن مشخصی برای اهلیت مشخص نشده است و سن بلوغ را در دختران 9 سال و در پسران 15 سال تعیین کرده است اما رویه عملی دادگاه‌ها اهلیت را در سن 18 سالگی می داند و کسی که به این سن نرسیده باشد باید قیم یا ولی او اقدام به تنظیم شکایت نامه کنند.
شکایت شاکی
همانگونه که گفتیم برخی از جرایم هستند که تنها زمانی که شاک یا شاکیان متعدد اقدم به شکایت کنند مورد رسیدگی قرار می گیرند، یعنی تا زمانی که شاکی خصوصی شکواییه تنظیم و به دادسرا تقدیم نکرده، دادستان یا بازپرس هیچ اقدامی در جهت رسیدگی به آن جرم نمی تواند انجام دهد. مثل جرم افترا، فحاشی، توهین و مانند آن.
اعلام و اخبار ضابطين دادگستری
در صورتی که جرم از نوع جرایم همومی و غیرقابل گذشت باشد، اگر یکی از ضابطین دادگستری ارتکاب آن را مشاهده نماید، می تواند به دادسرا گزارش داده تا رسیدگی به آن آغاز گردد.
لازم است توجه شود که ضابطان دادگستری همان ماموران نیروی انتظامی هستند و البته در برخی از موارد، نیروهای مقاومت بسیج و سپاه پاسدارن نیز به عنوان ضابط دادگستری شناخته می شوند.
اظهار و اقرار کردن شخص متهم
تنظیم شکواییه کيفري
همانگونه که بیان کردیم، شکواییه را می توان هم در کاغذ معمولی تنظیم کرد و هم در فرم‌های چاپی آماده.
هزینه تمام شده شکایت چند نفر از یک چقدر است؟
هزینه تمام شده برای شکایت چند نفر از یک نفر همانطور که گفتیم بستگی به نحوه شکایت آن ها دارد. اگر همگی آن ها همزمان با یکدیگر و در طی یک شکواییه اقدام به شکایت از شخص متهم کنند، تنها باید یک هزینه دادرسی بپردازند اما اگر بخواهند به صورت جاداگانه از شخص متهم شکایت کنند، هر یک از آن ها به صورت مجزا باید هزینه دادرسی بپردازد.
چنانچه می خواهید از هزینه دقیق شکایت چند نفر از یک نفر اطلاع پیدا کنید، می توانید با کارشناسان سایت ما در ارتباط باشید.
آیا شکایت چند نفر از یک نفر نیاز به اخذ وکیل است؟
همانگونه که افراد در زمان بیماری به پزشک مراجعه می کنند، در زمانی که مشکل حقوقی برایشان ایجاد می شود هم باید به وکیل دادگستری مراجعه کنند. مراجعه به وکیل می تواند روند دادرسی را سرعت بخشیده و رسیدن به نتیجه مطلوب را آسان‌تر کند.
سایت شکایت 24 از شکواییه تنظیم شده چگونه پشتیبانی می کند؟
به طور حتم سامانه شکایت 24 در قبال دریافت هزینه اقدام به تنظیم شکواییه برای افراد می کند، به همین جهت برای آن که افراد از خدمات این سامانه رضایت داشته باشند، برای کسانی که شکواییه دریافت می کنند پشتیبانی قرار داده است تا اگر در جریان دادرسی با مشکلی مواجه شدند یا سوالی داشتند با پشتیبانی ارتباط برقرار نمایند.
