در مواردی که امر قضایی نیازمند نظر تخصصی در موضوعی می باشد، برای تشخیص امر مراجعه به کارشناس رسمی دادگستری می نماییم.
ارجاع امور گاهی از طریق مراجع قضایی است و گاهی نیز به خواست و یا توافق طرفین صورت می گیرد. حال در این میان ممکن است شاهد تخلف و یا ارتکاب جرم توسط کارشناس شویم که این امر ممکن است یکی از طرفین و یا حتی هر دو طرف را متحمل ضرر نماید.
در این مقاله قصد داریم به بررسی نحوه جبران خسارات متحمل شده توسط کارشناس رسمی دادگستری بپردازیم.
کارشناس رسمی دادگستری کیست؟
برای کارشناسی در امور دادگستری، دو دسته کارشناس امکان دخالت دارند. دسته اول کارشناسانی هستند با احراز شرایط خاص قانونی و دریافت پروانه کارشناسی از مرکز وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضائیه و یا کانون کارشناسان رسمی دادگستری، تحت عنوان کارشناس رسمی شناخته می شوند و گروه دوم کارشناسانی که فاقد پروانه کارشناسی اند و به عنوان خبره یا کارشناس غیررسمی فعالیت می نمایند.
البته در مورد دسته دوم صرفا تحت شرایط خاصی میتوان از نظرات ایشان بهره جست از جمله این که در آن حوزه کارشناس رسمی دادگستری با آن تخصص خاص وجود نداشته باشد.
دسته بندی تخصصی کارشناسان رسمی در 12 گروه اصلی منابع آب و معادن، ارزشیابی اموال منقول، امور پزشکی و غذایی، امور مالی، امور وسائط نقلیه، راه و ساختمان و نقشه برداری، صنعت و فن، فنون هنری، کشاورزی و منابع طبیعی، خدمات اداری و عمومی، ایمنی و حوادث و بیو و نانو تکنولوژی شکل گرفته است.
طبق ماده ماده ۳۸ قانون کارشناسان رسمی دادگستری صدور پروانه برای کارشناسان رسمی فقط برای یک رشته کارشناسی مجاز است. دادگاه باید کارشناس مورد وثوق را از بین کسانی که دارای صلاحیت در رشته مربوط به موضوع است انتخاب نماید. در صورت لزوم تعدد کارشناسان، عده منتخبین باید فرد باشد تا در صورت اختلاف نظر، نظراکثریت ملاک عمل قرار گیرد.
طبق ماده 257 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه می تواند راسا یا به درخواست هریک از اصحاب دعوا قرار ارجاع امر به کارشناس را صادر نماید. در قرار دادگاه، موضوعی که نظر کارشناس نسبت به آن لازم است و نیز مدتی که کارشناس باید اظهار عقیده کند، تعیین می گردد.
طبق ماده 260 قانون آیین دادرسی مدنی، پس از صدور قرار کارشناسی و انتخاب کارشناس و ایداع دستمزد، دادگاه به کارشناس اخطار می کند که ظرف مهلت تعیین شده در قرار کارشناسی، نظر خود را تقدیم نماید.
وصول نظر کارشناس به طرفین ابلاغ خواهد شد، طرفین می توانند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ به دفتر دادگاه مراجعه کنند و با ملاحظه نظر کارشناس چنانچه مطلبی دارند نفیا یا اثباتا به طور کتبی اظهار نمایند.
پس از انقضای مدت یادشده، دادگاه پرونده را ملاحظه و در صورت اماده بودن، مبادرت به انشای رای می نماید.
وظایف کارشناس رسمی دادگستری
طبق مادع 261 قانون آیین دادرسی مدنی، کارشناس مکلف به قبول امر کارشناسی که از دادگاه به او ارجاع شده می باشد، مگر این که دارای عذری باشد که به تشخیص دادگاه موجه شناخته شود، در این صورت باید قبل از مباشرت به کارشناسی مراتب را به طور کتبی به دادگاه اعلام دارد.
موارد معذور بودن کارشناس همان موارد معذور بودن دادرس است. در ماده 91 قانون آیین دادرسی به موارد رد دادرس اشاره شده است.
دادرس در موارد زير بايد از رسيدگي امتناع نموده و طرفين دعوا نيز مي توانند او را رد كنند:
- الف – قرابت نسبي يا سببي تا درجه سوم از هر طبقه بين دادرس با يكي از اصحاب دعوا وجود داشته باشد.
- ب – دادرس قيم يا مخدوم يكي از طرفين باشد و يا يكي از طرفين مباشر يا متكفل امور دادرس يا همسر او باشد.
- ج – دادرس يا همسر يا فرزند او، وارث يكي از اصحاب دعوا باشد.
- د – دادرس سابقاً در موضوع دعواي اقامه شده به عنوان دادرس يا داور يا كارشناس يا گواه اظهارنظر كرده باشد.
- ه- بين دادرس و يكي از طرفين و يا همسر يا فرزند او دعواي حقوقي يا جزايي مطرح باشد و يا در سابق مطرح بوده و از تاريخ صدور حكم قطعي‌دو سال نگذشته باشد.
- و – دادرس يا همسر يا فرزند او داراي نفع شخصي در موضوع مطروح باشند.
کارشناس دادگستری پس از بررسی دقیق پرونده ، باید اظهار نظر کارشناسی خود را مستدل و صریح ذکر نموده و نکات و توضیحاتی که برای تبیین نظریه ضروری است و یا توسط شورای عالی کارشناسان مشخص می‌گردد به طور کامل در آن منعکس نماید.
کارشناس رسمی موظف است در حدود صلاحیت خود نظر کارشناسی را به طور کتبی و در مهلت مقرر به مراجع ذی ربط تسلیم و نسخه‌ای از آن راتا مدت حداقل پنج سال بعد از تاریخ تسلیم نگهداری نماید.
قوانین مربوط به کارشناس رسمی دادگستری
قانون کارشناسان رسمی چهل و یک ماده و سی و نه تبصره دارد که در مورخ هیجدهم فروردین ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۸۱ به تایید شورای نگهبان رسید.
همچنین مواد 257 به بعد قانون آینن دادرسی مدنی ، نکاتی در مورد ارجاع به کارشناسان مطرح نموده است.
فرق تخلف و ارتکاب جرم کارشناس رسمی دادگستری چیست؟
طبق ماده 267 قانون آیین دادرسی مدنی، هر گاه یکی از اصحاب دعوا که از تخلف کارشناس متضرر شده باشد، در صورتی که تخلف کارشناس سبب اصلی در ایجاد خسارات به متضرر باشد می تواند از کارشناس مطالبه ضرر نماید. ضرر و زیان ناشی از عدم النفع قابل مطالبه نیست.
اما در ماده ۲ قانون مجازات های اسلامی شاهد تعریف جرم می باشیم. هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود.
با این اوصاف تخلف به معنی عدم رعایت پروتکل های سازمانی می باشد که هر سازمان با توجه به شیوه نامه های خود مواردی را به عنوان تخلف احصا نموده است و برای آن ها مجازات هایی را در نظر گرفته است. در مورد کارشناسان، طبق ماده 26 قانون کارشناسان رسمی دادگستری تخلفات کارشناس به شرح ذیل است:
- عدم حضور در مراجع صالحه در وقت مقرر بدون عذر موجه.
- توسل به معاذیری که خلاف بودن آن ها بعدا ثابت شود.
- مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر، هر چند مؤثر در تصمیمات مراجع صلاحیتدار باشد یا نباشد.
- تسلیم اسناد و مدارک به اشخاصی که قانونا حق دریافت آن را ندارند و یا امتناع از تسلیم آن ها به اشخاصی که حق دریافت دارند.
- سوء رفتار و اعمال خلاف شئونات شغلی.
- نقض قوانین و مقررات در اظهارنظر کارشناسی.
- انجام کارشناسی و اظهارنظر با وجود جهات رد قانونی.
- انجام کارشناسی و اظهارنظر در اموری که خارج از صلاحیت کارشناس است.
- انجام کارشناسی و اظهارنظر برخلاف واقع وتبانی.
- انجام کارشناسی و اظهارنظر با پروانه‌ای که اعتبار آن منقضی شده باشد.
- افشاء اسرار و اسناد محرمانه.
- اخذ وجه یا مال یا قبول خدمت مازاد بر تعرفه دستمزد و هزینه مقرر در قوانین یا دستورات مراجع صلاحیتدار.
- انجام کارشناسی و اظهارنظر در زمان تعلیق، محرومیت از حقوق اجتماعی و یا اثبات فقد شرایط موضوع ماده (۱۵) این قانون.
طبق تبصره 2 این ماده ، اعمال ارتکابی کارشناس، چنانچه علاوه بر تخلف انتظامی، واجد وصف کیفری باشد، دادگاه انتظامی مکلف است پرونده امر را عینا به مراجع قضائی صلاحیتدار ارسال نماید.
بدین معنا که اگر فعلی علاوه بر تخلف انتظامی ، مشمول یکی از جرایم مذکور در متون قانونی باشد ، به لحاظ کیفری نیز امکان پیگرد دارد.
در ماده 37 همین قانون نمونه ای از جرم انگاری افعال کارشناسان را شاهدیم:
هر گاه کارشناس رسمی با سوء نیت ضمن اظهارعقیده در امر کارشناسی بر خلاف واقع چیزی بنویسد و یا در اظهارعقیده کتبی خود راجع به امر کیفری و یا حقوقی تمام ماوقع را ذکر نکند و یا بر خلاف واقع چیزی ذکر کرده باشد جاعل در اسناد رسمی محسوب می گردد و همچنین هر گاه کارشناس رسمی در چیزی که برای آزمایش در دسترس او گذاشته شده با سوءنیت تغییر بدهد به مجازات های مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم می‌‌شود و اگر گزارش خلاف واقع و اقدامات کـارشنـاس رسمی در حکم دادگاه موثر واقع شده باشد کارشناس مذکور به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد. حکم یاد شده در مورد خبرگان محلی نیز لازم‌الرعایه می‌باشد.
مجازات های تخلفات انتظامی کارشناسان رسمی چه می باشد؟
طبق بند ب ماده 26 قانون کارشناسان رسمی دادگستری مجازات ها به ترتیب درجه
- توبیخ با درج در پرونده کارشناس در کانون.
- محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت یک سال.
- محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت سه سال.
- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از سه ماه تا یک سال.
- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از یک ماه تا سه سال.
- محرومیت دائم از اشتغال به امر کارشناسی رسمی.
- تبصره ۱ – مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف های (۱)،(۲) و(۳) حسب مورد به مجازات درجه یک تا سه انتظامی محکوم می گردند.
- مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف های (۴)،(۵) و (۶) حسب مورد به مجازات درجه سه تا پنج انتظامی محکوم می گردند.
- مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف های (۷)، (۸)، (۹)، (۱۰) ، (۱۱) و (۱۲) حسب مورد به مجازات درجه پنج تا شش انتظامی محکوم می گردند.
- مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف (۱۳) به مجازات درجه شش انتظامی محکوم می گردند.
فرآیند شکایت از کارشناس رسمی دادگستری
برای شکایت از تخلفات کارشناسان رسمی دادگستری، شاکی باید در دفتر کانون مربوطه حضور یابد و فرم ثبت شکایت را امضا و تکمیل نماید.
طبق ماده 21 قانون کارشناسان رسمی دادگستری، دادسرای انتظامی پس از رسیدگی به شکایات ارجاعی در صورتی که عقیده بر تخلف داشته باشد، کیفرخواست صادر و در غیر این صورت قرار منع تعقیب خواهد داد.
قرار منع تعقیب ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ از طرف شاکی یا رئیس هیات مدیره هر کانون قابل اعتراض در دادگاه انتظامی کانون مربوطه می باشد و چنانچه دادگاه انتظامی مزبور قرار منع تعقیب را صحیح ندانست، به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادر می کند.
مرجع رسیدگی به تخلفات انتظامی کلیه کارشناسان هر استان، دادگاه انتظامی مربوطه می باشد.
طبق ماده 22 قانون کارشناسان رسمی دادگستری، هر گاه تخلف کارشناس رسمی عنوان یکی از جرایم مندرج در قوانین را داشته باشد، دادسرای انتظامی کانون مربوط مکلف است مراتب را برای رسیدگی به جنبه جزائی آن در اسرع وقت به مراجع قضایی صالح اعلام دارد و چنانچه علاوه بر جرائم مزبور تخلف انتظامی داشته باشد، مطابق این قانون و آیین‌نامه‌های آن به تخلف انتظامی رسیدگی و اقدام لازم معمول دارد.
تصمیم مراجع قضائی مزبور مانع اجرای مجازات های انتظامی کارشناسان رسمی نخواهد بود. تصمیمات دادگاه انتظامی از جانب هیات مدیره کانون مربوطه و از طرف محکوم علیه ظرف یک ماه پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی است.
برای شکایت از جرایم کارشناسان رسمی دادگستری ، همان شیوه متداول شکایت از جرایم را شاهدیم. باید تنظیم شکواییه به نحو صحیح و قانونی رخ دهد.
با تنظیم شکوایه است که نخستین سنگ بنای اقامه یک دعوای کیفری شکل می گیرد. برای تنظیم هر نوع شکواییه ای، اعم از شکایت انتظامی و یا شکایت از جرایم توسط کارشناسان، استفاده از وکلای متخصص و مسلط بر فرآیند شکلی و ماهوی امور قضائی، موجب نتیجه گیری سریع تر و احقاق حق شایسته تر می باشیم.
مدارک و اطلاعات لازم برای ثبت شکایت از تخلفات انتظامی کارشناس رسمی چیست؟
اصل کارت ملی شاکی، مشخصات کارشناس (کارشناسان) مورد ادعای شاکی، موضوع شکایت و خواسته، شماره نظریه کارشناسی، تاریخ نظریه کارشناسی، نظریه کارشناس، اعتراض به نظریه کارشناس، لایحه اعتراضی نسبت به نظریه کارشناس که توسط شاکی به مرجع قضایی ارائه شده است، قرار ارجاع به امر کارشناسی صادر شده توسط مرجع قضایی شماره کلاسه پرونده قضائی، آخرین وضعیت پرونده قضائی
آیا برای این شکایت از کارشناس رسمی نیاز به وکیل است؟
علم حقوق دارای ظرافت ها و پیچیدگی های فنی بسیار می باشد و رسیدگی به هر پرونده نیازمند بررسی دقیق آن موضوع و پیشینه علمی و تجربی فراوان است.
بدون شک رسیدگی به امور حقوقی مانند هر مساله دیگر در زندگی، نیازمند مراجعه به متخصص آن امر جهت پیشبرد صحیح امر است. همچنین گاه در امور حقوقی اشتباهاتی که افراد به علت نا آگاهی از دانش حقوقی و پیچیدگی های آن مرتکب می شوند، ضرر زیان های غیر قابل جبرانی به بار می آورد لذا در دنیای امروز ، مقتضی است به وکلای متخصص و با تجربه رجوع و از دانش و تجارب ایشان بهره جست.
وکیل از بدو ورود در پرونده تا انتهای آن، برای احقاق حق در کنار موکل خود می ایستد و با تمامی پیچ و خم های امور حقوقی آشناست تا به نحو احسن موکل خود را به سر منزل مقصود برساند.
سایت خوبی هست ولی متاسفانه چون کارشناسان همه چی تو دستشونه فکر میکنند هرگار میخوان بکنند و مردم باید تعظیمشون بکنن من برای خسارت ماشین و بررسی تصادف که متاوری شده بود پیش کارشناس رفتم دو روز من را معطل کرد بعد گفت بیا درب منزل من درحالی که باید می آمد در محل حادثه درب منزلش هم یکساعت من را معطل کرد بعد هم ارسالش را گفت برو فلان دفتر پیش خوان خودت پول بده ارسال کن و خیلی بی ادب و پر ادعا ،
وقتی من اعتراض کردم گفت باید شما به ما کارشناسان و قاضی ها احترام بگذارید . و تهدید که اگر اعتراض داری برگه را پاره میکنم و اصلا بهت نمیدهم
نمی دونم پول دیگه ایی می خواست از بس منت سرم گذاشت که مبلغ کمتر میشده من برات بیشتر زدم
سلام. واقعا واقعا خیلی متاسفم برای این قانون کارشناسی همه چیز گذاشتن تو دست کارشناسی کارشناسی هم شده رشوه و رابطه هرکه پول و رابطه داره برنده شکایته نه هرکه حقشه .کاش میتونستم همین حرفمو به رئیس قوه قضاییه میگفتم
در حال حاضر رای دادگاه بر اساس نظر کارشناسی پایه گذاری شده یعنی کارشناس شاه کلید است حالا یکی به من بگه در یک پرونده دعاوی مربوط به زمین که حداقل ۵۰۰متر زمین در میان باشد با توجه به میانگین قیمت زمین مثلا در شیراز چند نفر کارشناس می‌شناسید که یه پیشنهاد ۲۰۰میلیون تومنی برای یه نظریه کارشناسی نا حق را رد کنه..سیستم مشکل داره همه چیز به نظر کارشناسی بستگی داره وکیل و بقیه در حاشیه قرار گرفتند
الحق که حق گفتین متاسفانه بجای نظربعضیاشون حکم صادرمیکنن نه نر
دقیقا ماشالا خود را قاضی یا گازی میدانند
دقیقا یک کارشناس که لیسانس حسابداری بود پرونده و مدارک صد در صد بنفع من را جوری نظر داده که مادر طرف اینقدر قربون صدقه اش نمیره. متاسفانه خودفروشی تویواین شعل…..باب شده انگار
سلام وقت بخیر یک کارشناس رسمی دادگستری طی حکم قضایی قرارکارشناسی به ایشان سپرده شده است اما این کارشناس محترم کلا در نظریه کارشناسی خود خارج از قرار کارشناسی اظهار نظر نموده است و طوری نظریه نوشته است که انگار وکیل مدافع شاکی می باشد. طوری که این کارشناسی را نوشته که بازپرس هم متوجه مغرضانه و خارج از قرار کارشناسی نوشتن را متوجه شده اند و طی سه فقره ابلاغیه از ایشان در خواست که باید در شعبه حضور داشته و این کارشناسی را تصحیح نمایدکه حاضر نشده تا اخرین ابلاغ اخطار جلب داده شده است . اول این قرار کارشناسی که حتی مورد تایید شعبه نبوده است را برای افراد زیادی ارسال شده است که باعث شده افرادی دیگر به واسطه این گزارش سراسر کذب و خارج از قرارکارشناسی شکایت های بیشتری شده است دوم اینکه هیچ کدام از مستنداتی که از متهم درخواست نموده در قرارکارشناسی نیاورده و عمدا بهش اشاره نکرده که این مورد نیز باعث ضررهای مادی ومعنوی و حتک حرمت و آبروی افراد در پرونده شده است. در این نظریه کارشناسی فقط بزرگ نمایی و قصد اینکه جرمی که واقع نشده است را به دادگاه القا نموده است حال سوال اینجانبه این است می شود از این کارشناس شکایت نمود ؟؟؟ و طبق اسناد و مدارک کذب بودن نظریه کارشناسی را ثابت کرد که بیشتر تهمت و افترا و مغرضانه و یکطرفه به نفع شاکی پرونده نوشته است بطوری که انگار این نظریه را وکیل مدافع طرف مقابل دیکته نموده و ایشان نوشته اند. اگر شکایت شود واقعا رسیدگی می شود یا به نفع ایشان رای صادر می شود چون همکار هستند؟؟؟؟؟ عذرخواهی میکنم طولانی شد. لطفا مرا راهنمایی کنید. با تشکر
براساس چی کارشناس نظرمیده متوجه نشدیم وارد خونه نشد با صاحب خونه تماس نگرفت بازدید نکرد متراژخونه ندید خودش برای خودش نظر میده
با سلام
بنده 2 دانگ باغ به نامم بوده که همسرم رفته از طریق ثبت برای مهریه توقیف کرده کارشناس مشخص شده
کارشناس نه با من تماسی گرفته و بدون دیدن باغ, نظر داده و قیمت گذاشته آیا اینکه اصلا تماسی با من نگرفته و برای بازدید باغ نیومده شامل”مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر” میشه و میتونم ازش شکایت کنم؟
شکایت از کارشناس فقط وقت تلف کردن است
سلام
میشه توضیح بدید دلیل حرفتون چیه ؟!
اجاره ملکی تراشکاری(مستاجر سرقفلی دارد) در سال ۹۷منعقد شده ۱۶۵هزارتومن با این وضعیت اقتصادی کارشناس رسمی اجاره ۱۴۰۰ رو زده ۳۰۰هزار تومن آیا میشه از کارشناس شکایت کرد و ازش خواست با چه خط کشی این مبلغ رو زده
تعيين اجاره هرنوع ملکی بایستی بر اساس عرف همجواری، شاخص های بانک مرکزی صورت پذیرد. البته بجز املاک موقوفه که بر اساس لایحه قانونی تجدید قرارداد اجاره املاک و اموال موقوفه مصوب 58 صورت می پذیرد
مقاله بسیار مفید. و جملات هم فهم بند تشکر میکنم.. کارشناس حساب رسی. بین من و بانک.. و نظر شورای پول عتبار 300 ملیون. به نفع بانک نظر داده..
درود. بسیار مقاله جالب و همه فهم بود
بزرگواران. کارشناس حساب رسی.. شاکی بند بودم طرفم بانک.. کارشناس هیچ کدام از بخشنامهارا مد نظر قرار نداده.. طبق. محاسبات شورای پول عتبار. از من 400 ملیون اضافه گرفتن. طبق نظر کارشناس 100 ملیون اضافه گرفتن. و نظراتی که هیچ ربطی ب حسابرس ندارد.. ایا من میتوانم شکایت کنم..
درسته